Öncelikle tüm beklentileri karşılayamayacağının farkına varmak gerekiyor.
Sonra aşağıdaki adımlar uygulanabilir:
Kimlere karşı sorumluluk sahibi olduğunu belirle
Burada sorumluluk sadece iş olarak algılanmamalı. Aşağıdaki liste, yol gösterebilir fakat öncelik sıralaması kişiden kişiye değişecektir:
- İşim
- Freelance işlerim
- Ailem
- Ev arkadaşlarım
- Kendim
Bu sıralamayı, aciliyeti olan işleri belirlemede uygun buluyorum fakat herkesin kendine göre değiştirmesi gerektiğini düşünüyorum. Bu noktada ikinci adımda yapmamız gereken şey ortaya çıkıyor: sorumlulukları belirlemek.
Sorumluluklarını belirle
Bu işlem için örümcek diyagramlardan yardım alınabilir. Bu yazının kapağında paylaştığım diyagram, geliştirmek üzere(*) bugün oluşturduğum ilk taslak. Bu itirafla birlikte benim de henüz sorumluluklarımı en iyi şekilde yerine getiremediğimi fakat bu sorun karşısında “Ne yapmalıyım?” sorusuna cevap aradığımı anlamışsınızdır.
Aciliyeti olan işlere öncelik ver
Benim için ilk sırada işimle ilgili sorumluluklarımı yerine getirmek bulunuyor fakat bu işler için mesai saatleri yeterli oluyor. Eğer mesai saatim aciliyeti olan bir işi tamamlamama yetmese ve fazla mesai yapmam gerekirse, ona öncelik vermem ve sıralamasını yaptığım diğer öncelikli işlerimin ne kadarını yapabileceğimi hızlıca hesaplayıp, yapamayacağım ya da geciktireceğim işler için, ilgili kimseleri vakit kaybetmeden haberdar etmem gerekecek. Bu o kadar mühim ki, yerine getirdiğinizde en az zararla atlatacağınız bu süreci, yerine getirmediğiniz taktirde hiç beklemediğiniz radikal tepkiler alarak geçirebilirsiniz.
İkinci sırada ise Freelance işlerim bulunuyor. Freelance işlerinizin, mevcut işinizden daha önemsiz ve ertelenebilir olduğunu düşünemezsiniz; çünkü sizin ortaya koyacağınız çalışmanın sonucunu bekleyen insanlar var. Öte yandan yapamayacağınız hiçbir şeyi de vaad etmemelisiniz. Gerçekçi olmalı ve ihtiyaçlar listenizdeki en önemli işleri tamamlamak için ihtiyacınız olan zamanı ayırdığınızda kalan vakitleri öngörerek, ne zaman ve ne kadar çalışabileceğinizi hesaplamalısınız. Çünkü sizin daha çok kazanmak düşüncesiyle uyumak için ihtiyaç duyduğunuz zamandan fedakarlık etmeniz, zamanla sağlıklı düşünmenizin ve doğru kararlar vermenizin önüne geçecektir. Bununla birlikte ne freelance işinizi ne de diğer sorumluluklarınızı doğru olarak yerine getiremeyebilirsiniz. Bu nedenle, bu riski alıp sağlıksız işler ortaya koymaktansa ve buna ilaveten sorumluluk sahibi olduğunuz insanlarla kötü ilişkiler içinde bulunmaktansa, vaktinizin yettiği kadar çalışıp, iyi sonuçlar elde ederek, sağlıklı ilişkiler kurmayı tercih etmelisiniz. Orta ve uzun vadede bu, sizin için de çalıştığınız insanlar için de daha kazançlı olacaktır.
Ailene, arkadaşlarına ve kendine karşı olan sorumluluklarını, doğru planla ve zamanında yerine getir
Günlük koşturmaca içinde, zamanı iyi yönetemediğimiz için, bazı günlük işlerimizi, sevdiklerimizi ve kendimizi ihmal edebiliriz. Ancak günün sonunda elektriğiniz kesildiğinizde, anneniz arayıp da “Hayırsız, niye hiç aramıyorsun?!” dediğinde ya da severek yapmakta olduğunuz işi o kadar da sevmemeye başladığınızda, er ya da geç buna bir dur demek gerektiğinin ve hayatınıza bir yön vermek için daha fazla beklemenin yanlış olduğunun ayırdına varacaksınız.
Gerçekten de tek tek baktığınızda oldukça küçük ve kolaylıkla yapılabilir olan bazı işler, beklettiğinizde, küçük parçalardan oluşan büyük bir sorumluluğa dönüşebilirler ancak bunun sebebi noktaları biriktirmektir. Küçük sorumluluklar, bekletilmek yerine sorumluluk hasıl olduğunda doğru zamanı planlayıp hemen yerine getirilse, hiçbir zaman gözünüzü korkutacak bir sorumluluk yığınınız olmayacaktır. Küçük Prens’in, kitapta bahsi geçen “Baobap Ağaçları”nı her sabah yolması gerektiği gibi, biz de küçük sorumluluklarımızı günün en uygun saatinde yerine getirmeye çabalamalıyız. Aksi taktirde dünyamız, etrafımızı çevreleyen sorumluluk ağaçlarının kökleriyle çevrelendiğinde kendimizi kımıldayamıyor bir halde bulabiliriz.
Bu tutumu hemen uygulamak kolay olmayacaktır ama alıştığınızda yaşamaktan daha çok keyif aldığınızı, daha çok hareket alanınızın bulunduğunu fark edeceksiniz ve bir daha asla vazgeçmeyeceksiniz.
Güzel şeyler olur.. Önemli olan sorunla yaşayıp soğanın daha fazla katmanını soyarak şık ve basit çözümlere ulaşmak (**)
Hayatımızın neredeyse her anında kararlar alıyoruz, bunları uygulamaya çalışıyoruz, bazen vazgeçip yeni kararlar alıyoruz, bazen başarılı olup nimetlerinden faydalanıyoruz. Ancak çabamızı sürdürürsek ve gerekliliğine olan inancımızı yitirmezsek, er ya da geç başarılı oluruz. Peki durmalı mıyız? Hayır. Durmamalı ve geliştirmeye devam etmeliyiz. Bir fikri, bir yaklaşımı, bir metodu, bir sonucu.. elde ettiğimiz her şeyi daha da özümsemeli ve bir noktadan sonra onu aşarak ona bir şeyler katmalıyız. Böylece sadece kendimize faydalı olmakla kalmayız, içinde yaşadığımız zamana da küçük de olsa bir katkıda bulunmuş oluruz.
(*) Genel kanı, örümcek diyagramı oluştururken büyükçe bir kağıt kullanmanın doğru olduğu yönünde. Ben de bu kanıya katılmakla beraber, tek başınıza olduğunuz zamanlarda bu işlem için Photoshop kullanmanın çok daha kolay, eğlenceli ve geliştirilebilirlik açısından faydalı olduğunu düşünüyorum.
(**) Bir problemi çözmeye başladığınızda, bulduğunuz ilk çözümler oldukça karmaşıktır ve birçok insan burada durur. Ancak devam ederseniz, sorunla yaşarsanız ve soğanın daha fazla katmanını soyarsanız, çoğunlukla çok şık ve basit çözümlere ulaşırsınız. — Steven Paul Jobs, Apple Kurucusu
